Dagelijks archief: maandag 11 september 2006

de bijbel van de decadentie

gelezen: Tegen de Keer (A rebours) van J.K.Huysmans

De Franse schrijver J.K.Huysmans is samen met Frederik van Eeden en Jan Toorop een van die kunstenaars die zich in de jaren negentig van de negentiende eeuw bezighielden met het occultisme maar zich op latere leeftijd bekeerden tot het katholicisme. Twintig jaar na het verschijnen van zijn bekendste roman, a Rebours, schreef Huysmans in 1903:

( … ) In dit tumult was er slechts één schrijver die het boek begreep: Barbey d’Aurevilly, die mij overigens helemaal niet kende. Het blad Le Constitutinnel bevat een artikel, gedateerd 28 jult 1884, dat ook opgekomen is in zijn boek Le Roman Contemporain, verschenen in 1902, waarin hij schreef:
Na zo’ n boek blijft de auteur slechts de keus tussen de mond van een pistool en de voeten van het Kruis.
Die keus is gemaakt.

Tegen de KeerTegen de Keer
De vermogende hedonist hertog Jean Floressas des Esseintes, die behept is met alle neurosen die het eind van de negentiende eeuw rijk was, verwerpt de maatschappij en verafschuwt mensen. Hij trekt zich terug in een afgezonderd herenhuis en realiseert daarin al zijn extravagante droomwensen. Huysmans beschrijft op indrukwekkende wijze Des Esseintes„ opvattingen over versiering en kleurvarianten van het interieur, over de symboliek van stenen, bloemen en parfums, over zijn artistieke voorkeuren, die in de toen weldenkende wereld een schandaal veroorzaakten: klassieke auteurs als Vergilius vindt hij vervelend, maar hij bewondert een decadent als Petronius, de middeleeuwse mystici en de schilder Gustave Moreau. Des Esseintes is een decadent met sterk religieuze preoccupaties.
Bron: boekboek.nl

HuysmansCharles-Marie-Georges Huysmans
(5 februari 1848 – 12 mei 1907) werd geboren uit een Franse moeder en een Nederlandse vader; zijn grootvader was tekenleraar aan de Militaire Academie in Breda. Om zijn Nederlandse afkomst te onderstrepen publiceerde de auteur onder de naam Joris-Karl Huysmans. Hij behoorde tot de kring van Zola en schreef aanvankelijk naar diens naturalistische stijl. In 1884 keerde hij deze de rug toe met de publicatie van zijn roman A rebours (Tegen de keer). Deze roman werd door critici en bewonderaars de bijbel van de decadentie genoemd. Net als zijn hoofdpersonage hertog des Esseintes leed Huysmans aan zenuwziektes. In 1891 publiceerde hij de ‘satanische roman’ Là-bas (Uit de diepte), rond het historische personage Gilles de Rais.
 
Later bekeerde hij zich tot het katholicisme; ook daarin behield hij echter zijn hang naar het vreemde, afwijkende en decadente. Men kan zich dan ook afvragen of zijn bekering wel oprecht was. Zijn roman La Cathédrale vormt in elk geval een keerpunt in zijn literaire productie. Vanaf dan zouden alleen nog maar katholiek geïnspireerde werken verschijnen: in 1903 L’Oblat, gebaseerd op zijn eigen toetreding als oblaat van de Benedictijnen en later Les foules de Lourdes, over Maria en de wonderen in Lourdes, waar Huysmans indirect afrekent met Emile Zola en diens boek Lourdes (1894).
 
Bron: ternet.com

Werken van J.K.Huysmans in een Nederlandse vertaling:

Tegen de keer (A rebours vertaling Jan Siebelink),
Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep, 1977

Op drift (A vau-l’eau vertaling Wim Raven),
Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep, 1979

huysmans.org | a Rebours