Maandelijks archief: januari 2010

200 jaar geleden …

… hield het Koninkrijk Holland (1806-1810) op te bestaan

Lodewijk NapoleonHet woordje ‘oogluikend’ leerde ik toen ik een jaar of tien was tijdens de les vaderlandse geschiedenis. In het boekje stond dat Lodewijk Napoleon, die van 1806 tot 1810 koning was van het Koninkrijk Holland, de smokkel naar Engeland oogluikend toestond. De meester gebruikte het woord ook graag en hield dan de hand met de vingers gespreid voor zijn gezicht. “Hij zag het door de vingers” verduidelijkte de meester het woord en dacht daarbij ongetwijfeld aan zichzelf en aan zijn leerlingen. Veel meer over Lodewijk Napoleon ben ik eigenlijk niet te weten gekomen tijdens de vaderlandse geschiedenisles. Dit jaar is het tweehonderd jaar geleden dat Napoleon zijn broer weer van de troon wipte en ons grondgebied werd opgeslokt door het Franse Keizerrijk. Nadat Nederland al 15 jaar als vazal Frankrijk had moeten volgen, kwam er nu definitieve Franse duidelijkheid.

Koninkrijk Holland in 1810
het Koninkrijk Holland in 1810
De Nederlandse Republiek was al in 1795 door de Fransen veroverd. De Fransen kregen daarbij hulp van Nederlandse patriotten. De Bataafse Republiek (zo heette Nederland toen) bleef zogenaamd onafhankelijk van Frankrijk. In het echt was dat niet zo. Voor de meeste beslissingen moesten de Fransen eerst goedkeuring geven. In 1806 besloot Napoleon dat zijn broer Lodewijk koning van Holland werd. Nederland was toen opeens een koninkrijk. Maar in 1810 was dat alweer voorbij. Napoleon zette zijn broer af en maakte Nederland onderdeel van het Franse Keizerrijk. Drie jaar later, in 1813, werd Napoleon verslagen en op het Franse eiland Elba gevangengezet. Nederland werd weer onafhankelijk.
 
Bron: entoen.nu/napoleon
Lodewijk Napoleon
Lodewijk Napoleon op de munt
Grandes Armes du Royaume de Hollande
wapen van het Koninkrijk Holland

Nederland heeft in de Franse Tijd vier verschillende namen gehad :
Bataafse Republiek (1795-1801)
Bataafs Gemenebest (1801-1806)
Koninkrijk Holland (1806-1810)
Onderdeel van het Franse Keizerrijk (1810-1813)
(Bron: entoen.nu/napoleon)

Napoleon en de Franse Tijd [entoen.nu ]
Nederland in de Franse Tijd [ members.home.nl/pfransetijd ]

fab four

Raphaelle, Rubens, Rembrandt en Titian
Charles Willson Peale (1741-1827) en zijn zonen

PealeStel dat je vier zonen hebt en je noemt ze John, Paul, George en Ringo, dan heb je een beetje het gevoel the fab four te bezitten. De Amerikaanse schilder Charles Willson Peale had ook zijn fab four en hij noemde ze Raphaelle, Rubens, Rembrandt en Titian. Hij had nog dertien andere kinderen, maar daarvan stierven er elf! Rembrandt Peale maakte de American Dream van zijn vader (die weliswaar compleet Europees geworteld was) helemaal waar. Net als zijn vader en drie broers maakte hij carrière als schilder.

Rembrandt Peale met geranium 1804In 1801, Rembrandt painted a portrait of his brother Rubens, youngest of the 6 Peale children, who always had an admiration for gardening and tending to natural life. Inspired by his brother’s gardening appreciation, Rembrandt seated his younger brother next to a geranium. Viewers must understand the story behind this particular painting, as it carries more than the artist’s admiration for a sibling’s love of nature. The painting was the initial inspiration of the Dutch 17th century artist, David Teniers the Younger, who had painted the 5 senses series, all oil on copper. His painting, “Smell” is quite similar to Rembrandt Peale’s work of art, which depicts a man looking over at another individual admiring a flower pot. Rembrandt’s piece captures the essence of a young gardener/artist’s peace of mind, gracefully looking out, a posture of wonder and calmness.
 
Bron: en.wikipedia.org
Rembrandt Peale
Rembrandt Peale
zelfportret uit 1828

de zonen van Charles Willson Peale (1741-1827)
Raphaelle Peale (1774-1825)
Rembrandt Peale (1778-1860)
Rubens Peale (1784-1865)
Titian Peale (1799-1885)

de gebroeders Peale
de gebroeders Peale
Raphaelle, Titian, Rubens en Rembrandt

Charles Willson Peale [ en.wikipedia.org ]

van Kleve naar Klaipėda

alles over Pruisen op preussen-chronik.de

Preussen KronikWat bindt de Duitse stad Kleve, hier vlak over de grens, met het verre Klaipėda in Litouwen? Beide steden vormden van 1618 tot eind 1944 het uiterste westen en uiterste noordoosten van Pruisen. Kleve en Memel (Klaipėda) behoorden al in de tijd van Rembrandt tot Brandenburg-Pruisen. De afstand van Kleve naar Klaipėda is ruim 1400 km, evenver als naar Rome. Tegenwoordig moet je om de Russische exclave Kaliningrad (het voormalige Königsberg) heen via Kaunas, nog eens honderden kilometers om. Ik kwam overigens op deze route door een fraaie website over Pruisen.

van west naar oost
van Kleve naar Klaipėda (Memel)

Wie de afstand tussen Kleef en Oost-Pruisen goed gekend heeft, was de grote keurvorst (en hertog van Pruisen) Frederik Wilhelm van Brandenburg (1640-1688). De eerste jaren resideerde hij voornamelijk in Kleef maar ook in Koningsberg (Kaliningrad). Pas in 1652 koos hij Berlijn, dat ongeveer in het midden lag, als vaste residentie. Ene Michiel Smids uit Nederland werd omstreeks 1649 aangesteld als baas van de posterijen in Brandenburg en onder zijn leiding deed een brief uit Kleef er 10 dagen over om in Koningsberg bezorgd te kunnen worden. Voor die tijd was dat enorm snel!

Pruisen 1618 - 1866
250 jaar expansie van Pruisen
Pruisen in 1618, 1713, 1803 en tenslotte in 1866 vlak voor de Duitse eenwording

preussen-chronik.de | preussenweb.de | foto’s van Kaliningrad [ panoramio.com ]