Dagelijks archief: vrijdag 22 oktober 2010

duizelingwekkend verdwijnpunt

gezien op DVD: Vertigo (1958)

Vertigo is een fascinerende film. Aan de oppervlakte is het een romantisch verhaal, want Vertigo is in de eerste plaats een love story. Maar onder de oppervlakte is de thematiek existentialistisch omdat in Vertigo het diepste verlangen en de diepste angst bij elkaar komen. Een van de hoogtepunten uit de film vind ik de monoloog van Madeleine Elster (gespeeld door Kim Novak) die ‘bezeten wordt’ door de geest van de overleden Carlotta Valdes:

“Ik weet zo weinig… Het lijkt alsof ik door een lange gang loop waar ooit een spiegel was… en delen van die spiegel hangen er nog… en als ik aan het einde van die gang kom, is er niets dan duisternis… en ik weet dat als ik die duisternis inloop, ik zal sterven…”

Carlotta Valdes
Madeleine Elster / Carlotta Valdes
gespeeld door Kim Novak
© Universal Studios
There’s so little that I know.
It’s as though I were walking down a long corridor… that once was mirrored, and fragments of that mirror still hang there… and when I come to the end of the corridor… there’s nothing but darkness. And I know that when I walk into the darkness…
…that I’ll die

Madeleine Elster / Carlotta Valdes

Het is een beschrijving van de existentiële leegte en wanhoop die zo bij de twintigste eeuw zijn gaan horen. Onder de romantiek ligt een zwart gat, een duizelingwekkend verdwijnpunt. Tijdens de historische Romantiek aan het begin van de negentiende eeuw was dat zwarte gat al blootgelegd. De zwarte Romantiek was een prelude op het existentialisme van de twintigste eeuw. Historisch in het midden staat Richard Wagner. Het is daarom niet toevallig dat we in Vertigo de echo van Liebestod uit Tristan und Isolde horen.

Scotties’s nachtmerrie in Vertigo met muziek van Bernard Hermann

1000 frames of Vertigo [ hitchcockwiki.com ]