Maandag vertelde Marloes diep onder de indruk over een film die ze zaterdagavond had gezien. “Maar ik heb ‘m voor je opgenomen hoor!” Dus zaten we maandagavond bij haar thuis samen op de bank. Amen. is een aangrijpende film over twee mannen, een SS-officier en een katholiek priester die beiden worstelen met hun geweten en hun institutie. De film dateert van 2002 en behoort tot de nieuwe generatie films over de Tweede Wereldoorlog waarbij goed en kwaad niet zo duidelijk van elkaar gescheiden zijn als, pak ‘m beet, 40 jaar geleden. De Nederlands-Duitse film De Tweeling is natuurlijk ook zo’ n film. De SS-officier in Amen., Von Gerstein heeft echt bestaan. Hij heeft het Hollandse verzet aangespoord om per radio Engeland op de hoogte te brengen van de holocaust, maar hij werd genegeerd. We hebben geleerd dat de SS-er helemaal slecht was en de verzetsman helemaal goed. Zestig jaar na de oorlog moeten we nog altijd onze oordelen blijven bijstellen. Eigenlijk is het niet de vraag wie er goed of wie er fout was, maar is de vraag speculatief: wat zouden we zelf hebben gedaan? Amen. brengt dat op indringende wijze dichterbij.
provocatie of confrontatie?
De filmposter van Amen., een hakenkruis dat overloopt in een kruis (of kruis dat overloopt in een hakenkruis) heeft heftige kritieken opgeroepen. Maar de boodschap van Christus spreekt wel volledig uit deze film: het opkomen voor en meelijden met de verdrukten en de vervolgden. De priester trekt daarin, in navolging van Christus, de uiterste konsekwentie.
In Amen., een adaptatie van het Hochhuth-toneelstuk, lukt dat bewonderenswaardig subtiel en indringend tegelijk. Hij laat SS-officieren door een kijkgat naar massavergassing turen, onmenselijke gruwelen blijven voor ons ongezien in de historische hel rondwaren en Costa-Gavras toont tegelijk diep respect voor de slachtoffers en hun nabestaanden. Een van de officieren in de perverse peep-show is Kurt Gerstein, de wetenschapper die het dodelijke gas Zyklon B uitvindt, maar vanwege zijn katholieke overtuigingen radicaal tegen de nazi-barbaarsheid is. Hij brengt een priester op de hoogte die de kerkbazen probeert te overtuigen van de gruweldaden.
( Bron: cinema.nl )
