Dagelijks archief: zaterdag 8 maart 2008

100 jaar geleden [ 4 ]

8 maart 1908: Frederik van Eeden geeft lezing in Carnegie Hall NYC
Op 28 februari 1908 werpt de schrijver-psychiater Frederik van Eeden vanaf een stampend en slingerend schip een eerste zeezieke blik op New York. „Ongedacht mooi en bijzonder„ noteert hij in zijn dagboek. „Een wonderstad,tot grooter wonderen bestemd.„ Zijn levenswerk, de socialistische commune Walden, was net door ruzies en een bankroet uit elkaar gevallen. Fel aangevallen in de pers vanwege zijn moderne ideeën, liepen ook Van Eedens psychiatrische praktijk en zijn huwelijk op de klippen. Voordat hij verscheurd op de boot stapte, beet hij in een laatste artikel van zich af. „In Amerika zal ik trachten te doen wat mij in Holland onmogelijk is.„
Woldhek
spotprent van Siegfried Woldhek
Van Eeden had al lang grote belangstelling voor de Verenigde Staten. De inspiratie voor Walden was een boek van de Amerikaanse filosoof Thoreau en nadat het op een fiasco was uitgelopen, meende Van Eeden dat communes slechts geleid konden worden met de strakke efficiëntie van het Amerikaanse kapitalisme. Gelokt door het aanbod van de grootindustrieel Robert Bly om hem een serie lezingen te bezorgen, dacht Van Eeden naïef dat hij Amerika zou kunnen transformeren tot de eerste socialistische heilsstaat.
 
Zijn connecties lijken op het eerste gezicht invloedrijk genoeg. Nog voordat zijn schip aan de wal ligt, wordt het al geënterd door een klein stoombootje vol reporters. „En aan de kunstbewerking van interviewen moest ik me den heelen avond onderwerpen„, schrijft hij een dag later wat confuus aan zijn ex-vrouw. „Mr. Ely, mijn kornuit hier vond dat hoogst noodig en belangrijk. Ik moet me veel ophemelen laten welgevallen (booming heet dat hier).„
 
Amerika beleeft net het hoogtepunt van de Progressive Era, een tijd van enorme immigratiegolven waarin de Socialistische Partij uitgroeit tot een respectabele third party, en ook vele zakenlieden zich bezig houden met idealistische menslievendheid. Van Eedens charisma doet het dan ook goed bij de Amerikaanse geld-aristocratie.
 
Bron: amerika.nl