17 | maart | 2008 | Woest & Vredig

Vier schilders in één gezin: Dirck, Jan, Joseph en Salomon de Bray
Frans Hals Museum Haarlem, 2 februari – 22 juni 2008

Tijdens de tentoonstelling Hollanders in Beeld in Het Mauritshuis, zag ik in november een familieportret uit 1652 geschilderd door Jan de Bray. Daarin beeldt hij zijn ouders, de schilder, architect en dichter Salomon de Bray en zijn moeder Anna Westerbaen af als Marcus Antonius en Cleopatra. Er bestaan van dit familieportret twee versies die allebei in het buitenland terecht zijn gekomen. De versie hieronder hangt in de Royal Collection van koningin Elisabeth II. De andere versie hangt in het Currier Museum of Art in Manchester, New Hampshire, Verenigde Staten.

Jan de Bray, Het banket van Marcus Antonius en Cleopatra, familieportret van Salomon de Bray en zijn vrouw Anna Westerbaen. Zijn zoon Jan staat links met hellebaard.

Het Frans Hals Museum heeft nu een tentoonstelling gewijd aan het gezin van Salomon de Bray, waaronder we vier schilders kunnen rekenen: Tot nog toe kenden we vooral de vader Salomon en zijn oudste zoon Jan, maar nu worden ook de jongere zonen Dirck en Joseph beter belicht. De familie De Bray was katholiek en dat kwam in het protestantse Haarlem van de zeventiende eeuw niet vaak voor. Hun kinderen staan bijvoorbeeld niet in het doopregister van de stad Haarlem ingeschreven en daarom is het op het schilderij moeilijk te bepalen wie van de kinderen wie is. Maar doorgaans gaat men ervan uit dat de jongeman rechtsachter Cleopatra (zijn moeder Anna Westerbaen) Dirck de Bray is.

Van 2 februari tot en met 22 juni 2008 is in het Frans Hals Museum een unieke overzichtstentoonstelling te zien van vier schilders in één gezin: Dirck, Jan, Joseph en Salomon de Bray. Uitzonderlijk schilderstalent zat bij alle vier in de genen. In het Frans Hals Museum komen ze na eeuwen voor het eerst weer tezamen. Vader Salomon en zoon Jan gelden als de grootste historieschilders die Haarlem heeft voortgebracht. Hun classicistische, verhalende en theatrale werken hebben een opvallende positie in de schilderkunst van de Gouden Eeuw. De jongere zonen Dirck en Joseph produceerden op hun beurt verfijnde bloemstillevens van een uitzonderlijke kwaliteit. Een veelzijdige familie, katholiek, universeel onderlegd en de spil van het culturele leven van het Haarlem in de Gouden Eeuw. De schilderijen zijn behalve uit de eigen collectie, afkomstig uit musea en privé-collecties uit Europa en de Verenigde Staten.

Bron: franshalsmuseum.nl

Salomon de Bray (1597-1664) | Jan de Bray (1627-1697)

In de voetsporen van Heidegger

Volgens Hannah Arendt trok er door het denken van haar leermeester Martin Heidegger een storm. “Hij komt uit het oeroude en wat hij achterlaat, is iets volmaakts, dat zoals al het volmaakte terugvalt aan het oeroude.” Wij gingen bij de beroemde blokhut in Todtnauberg kijken of Arendt gelijk had.

Voetnoten bij de 19e eeuw

In het Rijk van de Geest is alles tegenwoordige tijd en daar alleen ben je onsterfelijk. Zolang je maar niet vergeten wordt, leef je voort. Maar als je bent weggezonken in het collectieve geheugen, kun je met een lemma op wikipedia.org weer boven water komen.

Amerikaanse Burgeroorlog

Deze serie begon op 9 april 2010, precies 145 jaar na het einde van de Civil War, misschien wel het grootste trauma uit de Amerikaanse geschiedenis. Het laatste artikel verscheen op 3 juli 2013. Dat was precies 150 jaar na de Slag bij Gettysburg, het keerpunt in de oorlog.

Napoleon en zijn schilders

Weinig historische figuren zijn zo vaak geschilderd als Napoleon Bonaparte. Niet alleen tijdens zijn bewind maar ook daarna bleven schilders historische gebeurtenissen vastleggen met Napoleon in het centrum van de aandacht. Geschiedvervalsing. Omdat het moest.

Landschapsschilders uit de Goethezeit

Met de Goethezeit wordt in Duitsland de periode 1770-1830 aangeduid. Niet alleen de filosofie, literatuur, beeldhouwkunst, architectuur en muziek kwamen in het Duitse taalgebied tot bloei maar ook de romantische landschapsschilderkunst.

Schilders in Italië

Tot in de 19e eeuw was de reis naar Italië voor veel kunstenaars een verplicht nummer. Tijdens de Grand Tour werden Venetië, Florence en Rome bezocht waar de meesters bestudeerd werden. Maar het Italiaanse landschap bleek voor veel kunstenaars aantrekkelijker.

De schilder en zijn broodheer

Nu de overheid zich als mecenas heeft teruggetrokken worden veel kunstenaars weer afhankelijk van rijke opdrachtgevers en verzamelaars. Net als vroeger dus, toen veel kunstenaars vaak tegen wil en dank de lakeien van de heersende klasse waren.

De waakzaamheid van het hart

De Philokalia is een verzameling geestelijke geschriften die tussen de vierde en veertiende eeuw (in het Grieks) geschreven zijn en in de achttiende eeuw door de heilige Nikodimos van de berg Athos gebundeld zijn. Zijn tijdgenoot Paisius Velichkovsky maakte een vertaling in het Kerkslavisch.

Ovidius’ Metamorphosen

In de Middeleeuwen was er eigenlijk maar één boek. Na de revolutie van de boekdrukkunst kreeg de Bijbel concurrentie van eigentijdse maar vooral ook van klassieke geschriften. De compilatie van mythen die Ovidius aan het begin van onze jaartelling in klassiek Latijn had samengesteld, werd een inspiratiebron voor ontelbare schilders.

Dantes Divina Commedia

Dante stelt zich het Inferno voor als een trechter die breed begint onder het aardoppervlak en dan toeloopt naar het ijskoude middelpunt van de aarde. Daar zetelt Lucifer. Er zijn negen kringen. Dante en Vergilius ontmoetten er steeds grotere zonden en grotere zondaars.

Wolkenkrabbers

Chicago en New York werden eind 19e eeuw proeftuinen waar de skyscraper dankzij een stalen constructie steeds hoger kon worden. Er lagen ook twee Amerikaanse gedachten aan ten grondslag: "Form follows function" en "The sky is the limit."

Op zoek naar de atoomstijl

In de zomer van 2009 was in het Atomium in Brussel de tentoonstelling A la recherche du “Style Atome” te zien. Het is een swingende stijl uit de jaren vijftig die nog steeds beoefend wordt. Noem het geen retro. De atoomstijl is iets speciaals.

Een avontuur van luitenant Blueberry

In 1963 begon de Franse striptekenaar Jean Giraud (1938-2012) samen met scenarist Jean-Michel Charlier (1924-1989) aan zijn levenswerk: Blueberry. Ze lieten zich daarbij inspireren door de spaghettiwestern. Het 50-jarige jubileum van zijn antiheld maakte Giraud net niet meer mee. Hij overleed in 2012.

My favourite things

Belgian woodcuts & Russian Luboks. Underground comics & Midcentury Modern. Genesis, Pink Floyd & Film Noir ... These are a few of my favorite things ...

Woest & Vredig

vrije geluiden in de wwwoestijn

Dagelijks archief: maandag 17 maart 2008

‘t zit in de genen

Laatste 200 stukjes