vandaag 124 jaar geleden overleden:
Modest Moesorgskij, 28 maart 1881
Modest Moesorgskij, 28 maart 1881
Op 5 maart 2002 stond ik voor het eerst in mijn leven tegenover het sublieme portret van Moesorgskij geschilderd door Ilya Repin. Deze schilderde het portret in de loop van vier zittingen, tussen 2 en 5 maart 1881, in de kliniek waar Moesorgskij was opgenomen tengevolge van zijn alcoholverslaving en waar hij 3 weken later zou overlijden. In de catalogus van de grote Repin-tentoonstelling in het Groninger Museum staat bij dit portret de volgende beschrijving:
( … ) Repin portretteerde de componist met een picturale vrijheid die tot uitdrukking komt in de manier waarop hij de verf op het doek aanbracht. Op het gezicht geven de van licht doordrenkte verflagen het voorhoofd een zachte weerschijn en zorgen ze voor een spel van licht en donker op de frambozenrode kraag van het jasje. In de grote expressieve gestalte, de open gelaatstrekken en de welwillende neiging van het hoofd toonde Repin hoe hij zich het innerlijk gemoed van Moesorgskij voorstelde.
De eerste kennismaking tussen beide mannen vond plaats in het begin van de zeventiger jaren. Repin was diep geroerd door de muziek van Moesorgskij en voelde de vernieuwende kracht van diens composities aan, iets wat in die tijd voor lang niet iedereen gold. Repin schilderde dit portret naar hij zei ‘voor zichzelf, als herinnering aan een vurige beminde vriend.’ Toen Tretjakov zich echter tot de kunstenaar wendde met de wens het portret voor zijn portrettengalerij aan te schaffen, kreeg hij te horen dat hij het graag afstond, gezien de betekenis van Moesorgskij als persoon en Tretjakovs taak een portrettengalerij samen te stellen ‘van de beste mensen van Rusland’. Het bedrag dat repin voor het schilderij ontving, werd door hem ter beschikking gesteld voor de oprichting van een gedenkteken voor Moesorgskij.
De eerste kennismaking tussen beide mannen vond plaats in het begin van de zeventiger jaren. Repin was diep geroerd door de muziek van Moesorgskij en voelde de vernieuwende kracht van diens composities aan, iets wat in die tijd voor lang niet iedereen gold. Repin schilderde dit portret naar hij zei ‘voor zichzelf, als herinnering aan een vurige beminde vriend.’ Toen Tretjakov zich echter tot de kunstenaar wendde met de wens het portret voor zijn portrettengalerij aan te schaffen, kreeg hij te horen dat hij het graag afstond, gezien de betekenis van Moesorgskij als persoon en Tretjakovs taak een portrettengalerij samen te stellen ‘van de beste mensen van Rusland’. Het bedrag dat repin voor het schilderij ontving, werd door hem ter beschikking gesteld voor de oprichting van een gedenkteken voor Moesorgskij.
Vandaag staat er in Letter & Geest, de diepgravende zaterdagbijlage van Trouw, een bijdrage van de theoloog Matthias Smalbrugge: Confrontatie is nodig om een tragedie te voorkomen. Hierin hekelt hij de conflictvermijding in het maatschappelijk debat over religie en legt daarmee de vinger op de zere plek: de confrontatie tussen christendom en islam.
